ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΧΡΕΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Πατήστε πάνω στην εικόνα για να μεταφερθείτε σε real time
ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΧΡΕΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Πατήστε πάνω στην εικόνα για να μεταφερθείτε σε real time
Η Ελλάδα είναι μέλος της ΕΕ και έτσι, σύμφωνα με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, η χώρα πρέπει να συμπεριλάβει όλο το δημόσιο χρέος στα εθνικά της χρέη.
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες κατηγορίες υποχρεώσεων που η κυβέρνηση δεν υποχρεούται να συμπεριλάβει στα στοιχεία του χρέους της. Αυτές περιλαμβάνουν εγγυήσεις για τους τραπεζικούς καταθέτες του έθνους, απλήρωτα τιμολόγια και υποχρεώσεις για συνταξιοδοτικά συστήματα.
Αγγελία εύρεσης εργασίας: Ζητείται κοπέλα για εργασία πλήρους απασχόλησης
ΠΟΙΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΧΡΕΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ;
Η εθνική κυβέρνηση είναι υπεύθυνη για το δημόσιο χρέος στην Ελλάδα. Το υπουργείο που έχει ειδικά καθήκοντα για τη διαχείριση του εθνικού χρέους είναι το Υπουργείο Οικονομικών. Το Υπουργείο αναθέτει την εφαρμογή της ανάληψης χρέους στον Οργανισμό Διαχείρισης του Δημοσίου Χρέους. Πρόκειται για έναν ανεξάρτητο οργανισμό, αλλά είναι νομικά υποχρεωμένος να απαντά στην κατεύθυνση του Υπουργείου Οικονομικών. Το Υπουργείο διορίζει όλους τους διευθυντές των οργανισμών και έχει επίσης το δικαίωμα να απολύσει οποιοδήποτε από αυτά.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ;
Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 έπληξε σκληρά την ελληνική κυβέρνηση. Προκειμένου να παραμείνει στο πλαίσιο των απαιτήσεων της ΕΕ για το χρέος, η κυβέρνηση έκρυψε μέρος του δανεισμού της σε εταιρείες ειδικού χρέους. Τα χρέη που κατέχουν αυτές οι κρατικές εταιρείες δεν καταγράφηκαν ως μέρος του δημόσιου χρέους της χώρας.
Τα μυστικά δάνεια σε εταιρείες εκτός ισολογισμού κοστίζουν περισσότερο σε πληρωμές τόκων που η κυβέρνηση θα είχε καταβάλει σε ομόλογα ισοδύναμου ποσού. Έτσι, προσπαθώντας να αντλήσει περισσότερα χρήματα για κρατικές δαπάνες, το σύστημα αυτό κατανάλωσε περισσότερο από τον εθνικό προϋπολογισμό το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους. Προκύπτει σε ένα διευρυνόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα, το οποίο με τη σειρά του απαιτούσε ακόμη πιο δημιουργικές μεθόδους χρηματοδότησης.
Το παρακάτω γράφημα δείχνει ότι η ελληνική κυβέρνηση επιδεινώνει το πρόβλημα του ελλείμματος του προϋπολογισμού, γεγονός που μόλις επιδεινώθηκε το δημόσιο χρέος και κατέστησε αδύνατο για τη χώρα να καλύψει τις υποχρεώσεις της.
Το 2009, η χώρα ήρθε καθαρή στα πραγματικά επίπεδα χρέους της. Ο νέος υπολογισμός του εθνικού χρέους της Ελλάδας σημείωσε άνοδο από 269,3 δισεκ. Ευρώ σε 299,7 δισεκ. Ευρώ, που ήταν αρχική αύξηση 11%. Το συνολικό χρέος και οι τόκοι που υποχρέωσε την κυβέρνηση να πληρώσει υπολογίστηκαν ως μη βιώσιμοι.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΟΥΡΕΜΑ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ;
Όταν μια χώρα δεν είναι σε θέση να εξυπηρετήσει τα χρέη της, οι επενδυτές δεν θα αγοράσουν τα ομόλογα της και οι τράπεζες δεν θα της δανείσουν χρήματα. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι κυβερνήσεις πρέπει να απευθυνθούν στο ΔΝΤ για τη διάσωση. Το ΔΝΤ συνήθως θέτει όρους στα δάνειά του. Αυτές οι συνθήκες βασίζονται στις κυβερνητικές δαπάνες και μειώνουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα και παίζουν μεγαλύτερο ρόλο στην επίλυση της κρίσης χρέους από το πραγματικό ποσό του δανείου.
Εάν μια χώρα δεν είναι σε θέση να εξισορροπήσει τα βιβλία της και βασίζεται σε συνεχώς αυξανόμενο χρέος για να συνεχίσει τις κυβερνητικές της πολιτικές, έρχεται ένα σημείο όταν κανείς δεν θα δανείσει περισσότερα χρήματα γιατί γίνεται σαφές ότι η χώρα δεν μπορεί ποτέ να την επιστρέψει. Η προσθήκη του χρέους του ΔΝΤ σε ένα ανεπιθύμητο βουνό δεν επιλύει το πρόβλημα.
Η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε να αποδεχθεί τις συνθήκες δανεισμού του ΔΝΤ και απειλούσε την αδυναμία πληρωμής όλων των υφιστάμενων χρεών της – πολλές χώρες το έχουν κάνει στο παρελθόν. Ωστόσο, καθώς η Ελλάδα είναι μέρος της Ευρωζώνης, άλλος Ευρωπαίος θα είχε υποστεί ζημιωμένη πιστοληπτική διαβάθμιση εάν αυτό είχε συμβεί. Όταν αντιμετωπίζει μια κυβέρνηση που αρνείται να πληρώσει τα χρέη της, οι πιστωτές είναι συχνά έτοιμοι να διαπραγματευτούν έναν συμβιβασμό. Αυτό ονομάζεται αναδιάρθρωση του χρέους. Οι πιστωτές ενδέχεται να είναι διατεθειμένοι να επιμηκύνουν τους όρους λήξης των ομολόγων ή να μειώσουν το ποσό του δανείου σε αντάλλαγμα υψηλότερων τόκων.
Όταν οι κάτοχοι ομολόγων προτείνουν μια αλλαγή όσον αφορά το χρέος, ονομάζεται “αναδιάρθρωση”, όταν το πιστωτικό γεγονός εξαναγκάζεται στους οφειλέτες από τον οφειλέτη, ονομάζεται «κούρεμα». Οι κάτοχοι ελληνικού χρέους αναγκάστηκαν να αποδεχθούν το 50% κούρεμα το 2011. Το μέτρο αυτό μείωσε το εθνικό χρέος της Ελλάδας κατά 100 δισ. ευρώ.
ΠΩΣ ΑΝΤΛΕΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΔΑΝΕΙΑ;
Λόγω της ελληνικής κρίσης χρέους, οι πηγές χρηματοδότησης του εθνικού χρέους της ελληνικής είναι πολύπλοκες. Ένα μεγάλο ποσοστό του χρέους της χώρας οφείλεται σε υπερεθνικούς οργανισμούς, όπως το ΔΝΤ και μια σειρά κοινοτικών συστημάτων. Το παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζει τις πηγές του εθνικού χρέους της Ελλάδας.
Ελληνικές πηγές χρέους
Πηγή: Ελληνική Υπηρεσία Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους
Μεταξύ αυτών των πηγών είναι οι παραδοσιακές μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι περισσότερες κυβερνήσεις για να αυξήσουν τη χρηματοδότηση:
Ομόλογα αναφοράς
Γραμματίων του Δημοσίου
Το νομοσχέδιο του Δημοσίου είναι βραχυπρόθεσμο χρεωστικό μέσο με διάρκεια μικρότερη του ενός έτους. Αυτά δεν καταβάλλουν τόκους, αλλά πωλούνται με έκπτωση και εξαργυρώνονται με πλήρη ονομαστική αξία.
Τα ομόλογα αναφοράς είναι μακροπρόθεσμα χρεόγραφα που έχουν ημερομηνίες λήξης μεγαλύτερες του ενός έτους. Πληρώνουν ένα επιτόκιο που είναι γραμμένο στο πιστοποιητικό ομολόγων και η ελληνική κυβέρνηση υπόσχεται να εξοφλήσει το πλήρες ποσό του δανείου κατά την ημερομηνία λήξης του ομολόγου.
Παρά τα προβλήματα με το χρέος, η ελληνική κυβέρνηση εξακολουθεί να εκδίδει τόσο ομόλογα όσο και λογαριασμούς του Δημοσίου. Και οι δύο συσκευές είναι εμπορεύσιμες και μπορούν να αγοραστούν και να πωληθούν στην ανοικτή αγορά.
Η ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΜΕΙΩΣΕ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΡΕΟΣ;
Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα έλαβε 100 δισ. Ευρώ από τα χρέη της, το χρέος εξακολούθησε να αυξάνεται. Η περικοπή απομάκρυνε την ανάγκη για την ελληνική κυβέρνηση να μειώσει το γενναιόδωρο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, που ήταν η κύρια αιτία του μόνιμου δημοσιονομικού ελλείμματος. Επιπλέον, το ελληνικό σύνταγμα απαγορεύει τον κοινοβουλευτικό έλεγχο του εθνικού αμυντικού προϋπολογισμού, πράγμα που σημαίνει ότι πολλές δαπάνες της κυβέρνησης μπορούν να κρυφτούν και να διαρρεύσουν μέσω του στρατού. Αποδείχθηκε ότι ο αμυντικός προϋπολογισμός πραγματοποίησε τεράστιες απλήρωτες οφειλές, συμπεριλαμβανομένης παρακράτησης πληρωμής σε ένα γερμανικό συντεχνιακό συνεταιρισμό για τέσσερα υποβρύχια που δεν λειτουργούσαν.
Για μια ακόμη φορά αποκαλύφθηκαν κρυφές δαπάνες, αυξήθηκε ο επίσημος αριθμός εθνικών χρεών. Το ΔΝΤ και η ΕΚΤ επέμειναν στην κυβέρνηση να παύσει να προσφέρει επιδοτήσεις σε κρατικές επιχειρήσεις. Το αποτέλεσμα αυτών των μέτρων ήταν η κατάρρευση των επενδύσεων σε υποδομές και η αύξηση των τελών για επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας.
Αυτοί οι δύο παράγοντες τόσο αύξησαν τον αριθμό του εθνικού χρέους όσο και μείωσαν το ΑΕγχΠ της χώρας. Οι οικονομολόγοι δεν ενδιαφέρονται τόσο για την απόλυτη αξία του χρέους μιας χώρας, αλλά εξετάζουν το χρέος ως ποσοστό του εισοδήματος του έθνους, το οποίο ονομάζεται Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ή το “ΑΕΠ”.
Το υψηλότερο χρέος, σε συνδυασμό με το χαμηλότερο ΑΕΠ, αύξησαν σημαντικά το λόγο χρέους της Ελλάδας προς το ΑΕΠ. Το παρακάτω γράφημα δείχνει πως ο λόγος του ελληνικού χρέους προς το ΑΕΠ έχει αυξηθεί από τότε που ξεκίνησε η «διάσωση».
Ποσοστό του ελληνικού χρέους προς ΑΕΠ
Πηγή: Eurostat
Το 2007, πριν από την κρίση, ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ του έθνους ήταν 103,7%. Αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί υψηλό. Ωστόσο, μετά την περικοπή από τον πιστωτή, τη βοήθεια από το ΔΝΤ και τα δάνεια της ΕΚΤ, ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ της Ελλάδας ανήλθε στο 178,6%, φθάνοντας το 180,8% το 2016.
Τώρα, το μεγαλύτερο μέρος του εθνικού χρέους της Ελλάδας οφείλεται στο ΔΝΤ, στην ΕΚΤ και σε διάφορα συστήματα της ΕΕ. Μια προϋπόθεση αυτών των δανειακών συμβάσεων ήταν ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν θα έχει τη δυνατότητα να ζητήσει περικοπή από τους πιστωτές αυτούς. Το ελληνικό σχέδιο διάσωσης δεν προσέφερε στη χώρα μια διέξοδο από το χρέος της, το οποίο, ως ποσοστό του ΑΕΠ, είναι τώρα το δεύτερο υψηλότερο στον κόσμο μετά την Ιαπωνία.
Πηγή: nationaldebtclocks.org
Discussion about this post