Ο ιδρυτής του Playboy που απεβίωσε ήσυχα, την Τετάρτη, 28/09, πέρασε τα 91 χρόνια της ζωής του ανάμεσα σε ένα ιδιότυπο ‘μέσα’ και σε ένα φαντασμαγορικό, παρεξηγημένο και συχνά παρεξηγήσιμο ‘έξω’.
Tον Απρίλιο του 2013, ο Chris Jones, αρθρογράφος του περιοδικού Esquire, βίωσε την τελευταία, ίσως, αρσενική μυσταγωγία του δυτικού κόσμου: πέρασε μια μέρα στο Playboy Mansion. Μια Δευτέρα, όχι μια οποιαδήποτε μέρα. Η Δευτέρα ήταν η αγαπημένη μέρα του Χιου Χέφνερ. Και τα τελευταία 40 χρόνια ήταν αφιερωμένη στους πολύ στενούς του φίλους και στις πολύ αγαπημένες του ταινίες, στα ασπρόμαυρα φιλμ των δεκαετιών του ’30, του ’40 και του ’50.
Ο Chris Jones είχετο προνόμιο να παρεισφρήσει για λίγο στον πιο προσωπικό χώρο και στον πιο ιδιωτικό κύκλο του ιδρυτή του Playboy. Η επίσκεψή του καταγράφηκε σε ένα υπέροχο ελεγειακό κείμενο που από σήμερα θα αντιμετωπίζεται ως το τελευταίο πορτρέτο του Χιου Χέφνερ.
Εκείνη τη Δευτέρα ο Χεφ ήταν ήδη 87 ετών. Οι περισσότεροι κολλητοί του φίλοι είχαν ήδη πεθάνει και τη θέση τους στους καναπέδες της αίθουσας προβολής του Mansion είχαν πάρει οι αντικαταστάτες τους, ή οι αντικαταστάτες των αντικαταστατών. Το Playboy είχε μόλις περάσει στα χέρια του γιου του, Κούπερ (νωρίτερα το ‘έτρεχε’ η κόρη του, Κρίστι). Ο ίδιος Χέφνερ ασχολιόταν μόνο με το centerfold – την Playmate του μήνα – και με τις γελοιογραφίες. Το περιοδικό δεν του ανήκε εδώ και πολλά χρόνια, όπως και το συντριπτικό ποσοστό της Playboy Inc, αλλά αυτά τα δύο τυπογραφικά έπρεπε οπωσδήποτε να περάσουν από τα χέρια του και να πάρουν την έγκρισή του. Ήταν ένας απαράβατος όρος που έμπαινε σε όλα τα συμβόλαια των αγοραπωλησιών του τίτλου τις τελευταίες δεκαετίες και μία από τις δύο σταθερές της ζωής του. Η άλλη ήταν οι κινηματογραφικές προβολές της Δευτέρας.
Κάποτε δεχόταν σ’ αυτές και έκτακτους καλεσμένους, αλλά τους έπαυσε μια Δευτέρα που ο ‘έκτακτος’ Μάικ Τάισον κοιμήθηκε κατά τη διάρκεια της προβολής και το κινητό του άρχισε να χτυπάει, ενοχλώντας όλους τους παρευρισκόμενους εκτός από τον ίδιο. Ο Τάισον δεν ξύπνησε ποτέ, το κινητό του δεν σταμάτησε να χτυπάει, κανείς δεν τόλμησε να τον ξυπνήσει και από την επόμενη Δευτέρα οι ‘έκτακτοι’ αποκλείστηκαν.
Έτσι κι αλλιώς, τα τελευταία πολλά χρόνια, ο Χιου Χέφνερ ζούσε αποκλεισμένος. Τα πάρτι δεν σταμάτησαν ποτέ, αλλά εξελίσσονταν στους εξωτερικούς χώρους του Mansion και στο Γκρότο, τη διαβόητη τεχνητή σπηλιά της ακολασίας. Ο Χέφνερ εμφανιζόταν για λίγο έξω και πάντα επέστρεφε μέσα. Στο κάστρο του, όπου οι άνθρωποι (φίλοι, συγγενείς και προσωπικό) ήταν το ίδιο παλιοί με εκείνον και οι ταινίες ακόμα παλιότερες, ασπρόμαυρες, συχνά βωβές. Μόνο τα κορίτσια ήταν νέα, αλλά αυτά δεν εμφανίζονταν ποτέ τις Δευτέρες. Δεν ήταν εκεί για να ακούσουν την τελετουργική πρόποση που σηματοδοτούσε την έναρξη της προβολής: “Κύριοι, ας είμαστε ευχαριστημένοι, γιατί όλοι αυτοί είναι εκεί έξω, αλλά εμείς είμαστε εδώ. Μέσα”.
Ο Χιου Χέφνερ που απεβίωσε ήσυχα στο Mansion, την Τετάρτη, 28/09, στα πληρέστατα 91 του, κατά κάποιον τρόπο πέρασε ολόκληρη τη συγκλονιστική ζωή του ανάμεσα σε ένα ιδιότυπο ‘μέσα΄ και σε ένα φαντασμαγορικό, παρεξηγημένο και συχνά παρεξηγήσιμο ‘έξω’. Έξω, ήταν ο εμβληματικός Playboy. Ο εκατομμυριούχος με τη μεγάλη ζωή και τις αμέτρητες μικρές γυναίκες. Ο επινοητής της Playmate. Πιο μέσα, ήταν ο εκδότης που τόλμησε – και κατάφερε – να προκαλέσει ρωγμές και τελικά να σπάσει ένα πουριτανικό κατεστημένο που το 1953, όταν πρωτοκυκλοφόρησε το Playboy, ήταν το πιο συμπαγές και απροσπέλαστο τείχος της οχυρωμένης στη μεταπολεμική της ευωχία Αμερικής. Το περιοδικό του, το Playboy, ένα από τα πιο συναρπαστικά εκδοτικά φαινόμενα του 20ου αιώνα, ήταν εξίσου διχαστικό και διχασμένο. Με λάβαρο τη γυμνή Playmate διέγραψε μια λαμπερή εμπορική τροχιά (στο πικ του πουλούσε 7 εκατομμύρια τεύχη κάθε μήνα στις ΗΠΑ) και αποτέλεσε τη ναυαρχίδα των επιχειρήσεων του Χεφ, που συμπεριλάμβαναν τις διεθνείς εκδόσεις του περιοδικού, τηλεοπτικά κανάλια, τα καζίνο και τα περίφημα Playboy Clubs.
Το Playboy, όπως και ο ίδιος ο Χέφνερ, κατηγορήθηκε συστηματικά για σεξισμό και για υποβάθμιση των ρόλων της γυναίκας. Ο Χέφνερ το υπερασπιζόταν από την πρώτη στιγμή ως όργανο μιας σεξουαλικής επανάστασης που είχε άμεσο αντίκτυπο σε όλους τους τομείς της κοινωνίας – και στον επαναπροσδιορισμό της θέσης της γυναίκας μέσα σ’ αυτήν. Ο ίδιος και το περιοδικό του πρωτοστάτησαν στον αγώνα (και σε δικαστικούς αγώνες) για την αποποινικοποίηση των αμβλώσεων και του προγαμιαίου σεξ, για τα δικαιώματα των μαύρων των ΗΠΑ και των ομοφυλοφίλων όλου του κόσμου. Οι αναγνώστες του περιοδικού ξεκινούσαν το ξεφύλλισμα από τη μέση του, από το γυμνό centerfold, αλλά ο Χεφ επέμενε ότι η ουσία του Playboy ήταν στις άλλες σελίδες, του, σ’ αυτές που διαβάζονταν. Σ’ αυτές τις σελίδες δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το Fahrenheit 451 του Ρέι Μπράντμπερι και κάποια από τα διασημότερα διηγήματα του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, του Κουρτ Βόνεγκατ, του Νόρμαν Μέιλερ και της Ντόρις Λέσινγκ. Το Playboy ήταν το πρώτο αμερικανικό περιοδικό που φιλοξένησε μεγάλη συνέντευξη του Φιντέλ Κάστρο και το τελευταίο που φιλοξένησε συνέντευξη του Τζον Λένον πριν δολοφονηθεί. Το Playboy είχε επιλέξει και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ για να κοινωνήσει τις θέσεις του, σε μια συνέντευξη που σήμερα θεωρείται κλασική, υπόδειγμα.
Αυτές τις μέρες θα δημοσιευθούν πολλά αφιερώματα στον Χιου Χέφνερ. Είμαι σίγουρος ότι τα περισσότερα θα αξίζουν τον κόπο. Θα αξίζει να διαβαστούν. Η ζωή του Χεφ είναι ένα θαύμα που αξίζει να μοιραστεί. Δεν είναι πολλοί οι άνθρωποι που κατάφεραν να φτιάξουν μια αυτοκρατορία ξεκινώντας με δανεικά χρήματα και χρησιμοποιώντας για γραφείο την κουζίνα του σπιτιού τους. Ακόμα λιγότεροι είναι αυτοί που κατάφεραν να δημιούργησαν κάτι τόσο επιδραστικό, ώστε να επαναπροσδιόρισε εξίσου τις έννοιες του ανδρισμού και της θηλυκότητας στην εποχή μας. Και σίγουρα δεν υπάρχει κανένας άλλος που να αγκάλιασε με την ίδια θέρμη όλες τις διχασμένες και διχαστικές εκδοχές του εαυτού και του μύθου του. Ο Χιου Χέφνερ, στα 91 του χρόνια, τα έζησε όλα και τα λούστηκε όλα. Διέσχισε όλο τον δρόμο. Διέγραψε την τροχιά από τον θρύλο στη γραφικότητα με χάρη, με στυλ, με χιούμορ και με πιτζάμες. Και αγάπησε με την ίδια ένταση την αφετηρία και το τέλος της πορείας. Κάπου στη μέση της, το 1974, συνόψισε καλύτερα απ’ όλους την προβοκατόρικη παρουσία του στον πλανήτη μας: “Τα αεροπλάνα θα είχαν εφευρεθεί ακόμα κι αν δεν είχαν γεννηθεί οι αδερφοί Ράιτ. Το ίδιο και ο ηλεκτρισμός. Κάποιος θα μας τον έδινε, ακόμα κι αν δεν ζούσε ο Έντισον. Εννοείται ότι θα κάναμε σεξ και χωρίς τον Χέφνερ. Αλλά δεν θα το ευχαριστιόμασταν τόσο πολύ. Σκεφτείτε το: χωρίς εμένα, το σεξ θα ήταν φτωχότερο. Το ίδιο και οι συγγενείς μου…”.
Προσωπικά, είχα τη μεγάλη τύχη να εργαστώ για ένα διάστημα στην ελληνική έκδοση του Playboy. Στα τελειώματα, λίγο πριν κλείσει, όχι στις καλές εποχές. Δεν πρόλαβα τα πάρτι και τους διαγωνισμούς Playmate of the Year, ούτε τις μεγάλες συνεντεύξεις και τα μεγάλα αφιερώματα. Πρόλαβα, όμως, να γνωρίσω και να δουλέψω δίπλα στον φοβερό διευθυντή Κώστα Τσίτσα, στον αγαπημένο μου αρχισυντάκτη, Παύλο Παπαφράγκο και στην Έφη Παναγοπούλου που περνούσε τη μισή μέρα της επικοινωνώντας με τους ανθρώπους του Playboy στις ΗΠΑ. Ξέρω, ότι γι’ αυτούς η απώλεια του Χεφ είναι κάπως προσωπική. Δίπλα τους έμαθα πολλά για μένα και μία αλήθεια για τον θρύλο του Playboy: το σπίτι του Χεφ δεν μεταφράζεται. Mansion. Ούτε μέγαρο, ούτε έπαυλη. RIP.
Discussion about this post