Η μετάβαση από το 2020 στο 2021 μπορεί να περιγραφεί ως η μετάβαση από το Μεγάλο Lockdown, όπως το περιέγραψε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στην Μεγάλη Επανεκκίνηση, όπως αναφέρεται σε ένα από τα τελευταία κείμενα του WorldEconomicForum. Η πανδημία του COVID-19 επέφερε μια σειρά μετασχηματισμών οι οποίες αποτυπώνονται στην παγκόσμια οικονομία αλλά και στη λειτουργία της αγοράς. Ο ρόλος του κράτους ενισχύθηκε ενώ τεράστια αποθέματα κρατικών και δημόσιων πόρων κινητοποιήθηκαν για την υποστήριξη των εθνικών οικονομιών που επλήγησαν από την πανδημία. Η μετατροπή της υγειονομικής κρίσης σε οικονομική (και κοινωνική) κρίση επηρεάζει άμεσα τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, ειδικά των ΜμΕ, αλλά και την ευημερία των εργαζομένων.
Για την ελληνική οικονομία οι επιδράσεις του Μεγάλου Lockdown είναι ιδιαίτερα αρνητικές. Το 2019 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα έτος ανάκτησης της οικονομίας το οποίο μάλιστα έκλεισε με θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης. Μάλιστα οι προοπτικές στις αρχές του 2020 ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικές λόγω των εκτιμήσεων για την επερχόμενη τουριστική σαιζόν αλλά και λόγω της βελτίωσης τόσο στους μακροοικονομικούς δείκτες όσο και στους δείκτες του επιχειρηματικού και του καταναλωτικού κλίματος. Αναμφίβολα επομένως το ξέσπασμα της πανδημίας βρήκε την ελληνική οικονομία σε μια περίοδο κατά την οποία επιχειρούσε την επιστροφή της στην ομαλότητα της προμνημονιακής περιόδου. Η χρονική συγκυρία δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερη. Η δεκαετής κόπωση τόσο της οικονομίας όσο και της αγοράς έδωσαν τη θέση τους στην οξυμένη αβεβαιότητα και στις αρνητικές προσδοκίες και την επιδείνωση του οικονομικού κλίματος. Οι επιδράσεις του Μεγάλου Lockdown αποτυπώνονται σε όλους τους δείκτες:συρρίκνωση του ΑΕΠ (μείωση κατά -11.7% για το τρίτο τρίμηνο του 2020), μείωση των εξαγωγών (κατά -7.9%), μείωση του κύκλου εργασιών κατά 15.8% για το τρίτο τρίμηνο του 2020 σε σύγκριση με το τρίτο τρίμηνο του 2019. Σε ένα παράλληλο επίπεδο η πανδημία ενισχύει την ένταση των μέγα-τάσεων της παγκόσμιας οικονομίας όπως ο ψηφιακός ο πράσινος μετασχηματισμός αλλά και ο μετασχηματισμός του διεθνούς εμπορίου και της παραγωγής. Ειδικά για τον κλάδο του εμπορίου, το 2020 μπορεί να χαρακτηριστεί ως το έτος του ηλεκτρονικού εμπορίου λόγω του πολύμηνου κλεισίματος των φυσικών καταστημάτων.
Το 2020, το έτος του Μεγάλου Lockdown, κλείνει εντός ενός δυσμενούς πλαισίου.Η μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ της βραχυχρόνιας βιωσιμότητας των υποχρεώσεων και της μακροπρόθεσμης προοπτικής των μεγάλων μετασχηματισμών. Η προσαρμογή στους μετασχηματισμούς αυτούς είναι μια εξαιρετικά δύσκολη εξίσωση η δυσκολία της οποίας τεκμηριώνεται και από την καταστροφή του φυσικού κεφαλαίου ύψους 100 δις ευρώ για την δεκαετία πριν το ξέσπασμα της πανδημίας.
Μπορεί το 2021, για να θυμηθούμε το WorldEconomicForum, να είναι το έτος της Μεγάλης Επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας; Οποιαδήποτε (απόλυτη) απάντηση ενέχει υψηλό ποσοστό διαψευσιμότητας. Κρίσιμος παράγοντας για την απαρχή της επανεκκίνησης είναι ηοριστική αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης που είναι και η αναγκαία και κρίσιμη συνθήκη για το ξέφωτο της οικονομίας και της αγοράς. Θεωρώ όμως ότι η Μεγάλη Επανεκκίνηση μπορεί να πραγματοποιηθεί μονάχα υπό όρους οικονομικής δικαιοσύνης.
Στο πλαίσιο αυτό η συζήτηση για την μεταστροφή του παραγωγικού προτύπου της οικονομίας είναι επίκαιρη και λογική. Όπως επίσης λογική είναι και η συζήτηση για την κατεύθυνση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και από το REACT-EU, ύψους πάνω από τα 6.4 δις ευρώ σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, τα οποία αναμένεται να εισρεύσουν στην πραγματική οικονομία εντός του 2021 και να συμβάλλουν στην ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας και στην επαναδιαμόρφωση ενός νέου, περισσότερο συμπεριληπτικού, μοντέλου ανάπτυξης. Οι πόροι αυτοί θα πρέπει να συμβάλλουν στην απομείωση των ανισοτήτων μεταξύ των επιχειρήσεων οι οποίες πυροδοτήθηκαν από την πανδημία και να συντελέσουν στην αντιμετώπιση της διττής πρόκλησης του ψηφιακού και του πράσινου μετασχηματισμού.Ειδικά για τις εμπορικές επιχειρήσεις ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν περιορίζεται στις υποδομές του ηλεκτρονικού εμπορίου, το οποίο συνεχίζει να έχει μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης, αλλά περιλαμβάνει την επένδυση στο διαδίκτυο πραγμάτων (InternetofThings-IoTs),με τους αισθητήρες RFID και τις αυτόματες μηχανές ταμείων λιανικής (self-checkout) να αποτελούν όπλα στην επόμενη, αχαρτογράφητη, ημέρα της πανδημίας.
Άρθρο του Προέδρου της ΕΣΕΕ κ. Γιώργου Καρανίκα στην Εφ Συν, 27/12/2020
Πηγή: ΕΣΕΕ
Discussion about this post